Eén bal

Ik heb vandaag mijn eerste Millwall-fan ontmoet. Hij was een jaar of acht oud, gekleed in muts en voetbalsjaal en hielp zijn vader bij het bemannen van een zuid-Londense charity shop. Al luisterend naar de radio rekende hij mijn aankopen - een Stephen Fry-pocket en een werk over de jeugd van Dickens - af, om vervolgens middenin de transactie vol verve zijn enthousiasme over een zojuist gemaakt doelpunt te laten horen. Vader, zoon en ik raakten in een leuk gesprekje verwikkeld, waarbij mij al gauw verzekerd werd dat ik mijn voorliefde voor Liverpool FC best publiek kon en mocht verkondigen. Vooral nu ze zo ontiegelijk slecht presteren in de Premier League.


Of het nu waar is of niet, het feit dat ik dit te horen kreeg van fans van de meest beruchte club van de stad is uiterst opmerkelijk. In zowel Liverpool als Manchester was voetbal en identiteit onlosmakelijk met elkaar verbonden, en immer aanwezig. De aanhang van andere teams die op bezoek komt moet worden getoond dat de stad voetbal 'leeft en ademt'. In Liverpool vond ik het heerlijk: zomaar overal groepjes verdwaalde Spanjaarden gekleed in de bekende Barca-kleuren, of die keer dat ik een pub binnenliep om vervolgens luid toe te worden gezongen door een kudde dolle PSV-fans. Maar ook arrogante Chelsea-supporters, de sukkelige aanhang van het meer plattelandse voetbal, en natuurlijk de fans van aartsrivaal Manchester United zorgden van tijd tot tijd voor een flink spektakel in de stad der Scousers. In goede en kwade tijden paradeert the Pool trots onder twee vlaggen met haar identiteit als virtuoze voetbalgemeenschap.

In Londen merk je minder van een dergelijke dynamiek, ook al bevindt de gemiddelde Londenaar zich elk weekend wel in een metro vol blauwe, gele of bordeauxrode fans. Ten eerste vallen zelfs de meest bonte internationale supporters niet zo op in een stad vol toeristen. Gek genoeg zijn het de sportieve bezoekers uit plekken als Newcastle en Liverpool die met hun hoogstens kenmerkende accenten het meest in het oor springen. Maar zelfs zij hebben een minder overdonderend effect op het vreemde territorium dat ze trachten te betreden. Waar Liverpool de stad rood (Liverpool FC) of blauw (Everton) kleurde om de gasten eens te laten zien hoe belangrijk voetbal was voor de stad, is Londen is niet zo gauw onder de indruk van dergelijke invasies.

Er is dan ook geen enkele club die kan beweren dat het de Londense identiteit weerspiegelt. Er zijn simpelweg te veel professionele teams: Arsenal, Chelsea, Tottenham Hotspurs, West Ham, Fulham, om over eerste divisieclubs als Millwall en Brentfort nog maar te zwijgen. Ik kan het niet laten om, zonder dat ik erg veel van deze kleine sportieve samenlevinkjes afweet, te speculeren wat voor betekenis voetbal heeft in deze gefragmenteerde samenleving, zeker in vergelijking met voetbalgek Liverpool. Zo beeld ik me in dat, ondanks de ruwe buurt waar het stadion zich bevindt, Arsenal staat voor noord-Londense pretentie en de rijke middenstand voor wie het team van working-class heroes een manier vormt om hun duur beschoende voeten aan de grond te houden. Chelsea is nog een graatje erger: geen echte fans maar enkel Russische zakenmannen die elke vorm van volkse passie hebben doodgedrukt. En echt authentieke clubs, zoals Millwall, die zijn enkel in een voortdurende strijd verwikkeld om hun identiteit via hooliganisme te bevestigen. Nee, dan Liverpool.

Onzin natuurlijk. De Engelse eredivisie is al jaren big business, en zowel in noord als in zuid barst het van de oliesjeiks en en zakenpieven die volkssport voetbal tot corporate goudmijntje hebben omgedoopt. Bovendien heb ik ook in Liverpool heb ik rode en blauwe fans met elkaar op de vuist zien gaan. Mijn chauvinisme draait toch vooral om het feit dat (voetballend) Londen, met haar gebrek aan eendracht, zo moeilijk te doorgronden is. Bovenal wil ik graag een verenigde hoofdstad zien rond eenzelfde elftal. Ik kan dan ook niet wachten tot de St.George-vlaggetjes in de aanloop naar het WK op Londense auto's gaan verschijnen, en helemaal tot wanneer ik de Engelse Elf in één van de local pubs samen met hordes dolle Engelsen aan mag moedigen. Of we een equivalent van de knaloranje woonwijken in het vaderland kunnen verwachten blijft nog de vraag, maar één ding is zeker: mocht Nederland tijdens het toernooi tegenover Engeland komen te staan, ga ik me heel veilig achter een wit-met-rood uniform verschuilen.

Indeed, nu ik er zo eens over nadenk, is elke vorm van eendracht in een miljoenenstad toch wel een beetje angstaanjagend..