Dan liever de lucht in

Remember, remember the fifth of November,
gunpowder, treason and plot,
I see no reason why gunpowder treason
should ever be forgot.
Guy Fawkes, Guy Fawkes,
It was his intent
to blow up the King and the Parliament.
Three score barrels of powder below,
Poor old England to overthrow:
By God's providence he was catch'd
With a dark lantern and burning match.
Holloa boys, holloa boys, make the bells ring.
Holloa boys, holloa boys, God save the King!
Hip hip hoorah!

Missen kun je het niet: al weken ligt er stapels vuurwerk in de supermarkten, wat zonder enige regulering om de haverklap schijnt te worden afgestoken. Jaarlijks viert het Verenigd Koninkrijk op uiterst uitbundige wijze dat het de katholieke terroristen anno 1605 te slim af is geweest. Op 5 november van dat jaar werd arme Guy Fawkes betrapt onder het parlement met een hele lading buskruit. Guy eindigde aan de galg, en er was geen vuurwerk boven Londen die dag. Goede reden om de lucht boven de stad vanaf toen elke vijfde november te doen knallen? Kennelijk wel.

Britten beweren altijd dat deze dubieuze origine van dit Engelse festijn steeds meer op de achtergrond is geraakt. Tot op zekere hoogte is dat waar. Ironisch genoeg weet men buiten Londen de traditie beter te behouden. Guy Fawkes night wordt door de meeste mensen Bonfire night genoemd, naar de grote brandstapels waarmee de Britten 5 november generaties lang markeerden. Traditioneel gaat er een pop van stro op het vuur, waarmee de kinderen langs de deuren hebben geleurd, smekend om een penny for the Guy. Mochten er nu nog kinderen zijn die deze traditie vereren - in Sheffield had ik vorige week de twijfelachtige eer om een vroegtijdige poging van een groepje kwajongens uit de buurt te mogen aanschouwen - vragen ze geen pennies maar ponden. Waar ze dan hoogstwaarschijnlijk goedkoop vuurwerk van aanschouwen, terwijl Guy half vergeten in het vuur ligt te smeulen.

In Londen, waar healthy & safety koning is, geen brandstapels en strooien poppen. Goedkoop vuurwerk en sirenes van brandweer en ambulance alom, maar ruimte voor open vuur - behalve dan clandestien - is er simpelweg niet. Om de wraakzuchtige Londenaars tevreden te stellen worden er door de hele stad massale vuurwerkshows georganiseerd. Na een halfuur naar knallen geluisterd te hebben, de meest spectaculaire vormen van explosies te hebben aanschouwd en een flinke hoeveelheid vuurwerkrook te hebben ingeademd, keert de tevreden Londenaar huiswaarts: de jaarlijkse wraak is weer volbracht.

Met dat in gedachten gingen huisgenoot en ik afgelopen donderdag richting Clapham Common, het grootste park van het zuiden van de stad. De hoeveelheid mensen was overweldigend. De organisatie minder. Huisgenoot kwam net uit college rollen, en haar hart klopte vol verwachting over de hot dogs en mulled wine die traditioneel bij een novemberse vuurwerkshow te vinden zijn. Eenmaal aangekomen, zagen we 1 zielig hotdog-karretje, waarvoor heel Zuid-Londen in de rij leek te staan. Enigszins wanhopig stortten wij ons op de ijscoman, die het niet al te druk leek te hebben op een kille winteravond. Met een buik vol ijs, waren we klaar voor het vuurwerk. Het was mooi, het was enigszins indrukwekkend, alleen.. van een Londense vuurwerkshow verwacht je meer. Geen plattelandse tradities, charmante buurtfeesten waarbij de hele gemeenschap zich rond een vreugdevuur schaart. Daar dient compensatie voor te zijn, zeker in de stad waar de katholieke poging tot terrorisme 404 jaar geleden heeft plaatsgevonden. Het vuurwerk was gedaan. Met een diepgewortelde teleurstelling en nogal wat buikpijn dropen we af.

Dit zou mijn Bonfire night London 2009 zijn geweest, en ik zat al klaar om deze blog te schrijven over hoe de Londense grandeur soms een hoop gebakken lucht is. Ik had me niet gerealiseerd dat, wanneer de vijfde op een weekdag valt, de drukke, werkende Londenaar zijn wraak in het weekend op katholiek terrorisme neer doet komen. Goede vriend M., die dit weekend op bezoek was, had het uitstekende dee om op de zaterdagavond naar Alexandra Palace te gaan, waar Duits bier en veel, veel vuurwerk zou zijn. Ally Pally is een indrukwekkend bouwwerk in noord-oost Londen, waar de BBC ooit haar allereerste radio- en tv-uitzendingen uitzond. De oude uitzendmast torent letterlijk boven Londen uit: wie voor het paleis staat, heeft werkelijk het prachtigste uitzicht over de hele stad. Om op deze plek te zien hoe heel Londen vuurwerk aan het afsteken was, was simpelweg adembenemend. Nog voor 'ons' vuurwerk begonnen was, genoten we al volop van de verschillende shows die we in de verte konden ontdekken. Battersea, vlak bij onze wijk, leek het meest indrukwekkende vuurwerk te hebben, maar al gauw liet Ally Pally zien dat we echt naar de juiste plek waren gekomen: een waar vuurwerkballet volgde, met de meest spectaculaire vormen, die perfect meezwoven op de muziek van Star Wars, Mozart en Doctor Who (waarvan overigens een geweldige goede aflevering zich te Ally Pally afspeelt, maar dat terzijde).

Uitkijkend over heel de metropool, zag ik hoe groot en overweldigend, prachtig en intimiderend de stad waarin ik woon toch kan zijn. Wat een waar genoegen om hier te mogen wonen, en wat een heerlijke avond. Toch knaagde er, terwijl we de heuvel afklommen richting pub, nog iets in mijn maag, en ijs was het zeker niet. Catholic guilt?